Στον μαγικό κόσμο της τοπικής αυτοδιοίκησης – ή αλλιώς, στον πρόλογο ενός κακού σίριαλ που δεν τελειώνει ποτέ – παρατηρείται ένα φαινόμενο που μόνο με επιστημονικούς όρους μπορεί να περιγραφεί: μαζική αποχώρηση σοβαρών ανθρώπων από τη σφαίρα των δημοτικών πραγμάτων.

Όχι γιατί δεν τους νοιάζει, όχι γιατί δεν έχουν άποψη, αλλά γιατί… πώς να το πούμε κομψά; Έχουν και μια στοιχειώδη αυτοεκτίμηση.

Πώς να πάρει μέρος κάποιος με μόρφωση, παιδεία και πολιτισμό, όταν το τοπίο θυμίζει κακοστημένο ριάλιτι όπου πρωταγωνιστούν κομματικές ταμπέλες, εγωιστικά ξεκατινιάσματα και καρέκλες που αλλάζουν χέρια πιο γρήγορα κι από παίκτες στο Μουντιάλ; Η πολιτική κουλτούρα στην Ελλάδα – αν μπορείς να τη λες κουλτούρα και να μη σου κάτσει το σάλιο – έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα παραλογισμού, που πια μόνο οι επαγγελματίες του τίποτα μπορούν να σταθούν με άνεση μέσα της.

Η τοπική αυτοδιοίκηση, που ιδανικά θα έπρεπε να είναι το πεδίο του διαλόγου, της δημιουργίας, της προόδου, κατάντησε το καφενείο όπου όλοι φωνάζουν και κανείς δεν φτιάχνει καφέ. Οι σοβαροί, οι σκεπτόμενοι, οι δημιουργικοί άνθρωποι κοιτάνε το πανηγύρι από μακριά, όπως θα κοίταζες εσύ έναν γάμο στο χωριό όπου ο γαμπρός παντρεύεται το “κονέ” κι όχι την αγάπη.

Αποτέλεσμα; Ένας δήμος χωρίς ουσία, με διοικήσεις που μικραίνουν, μαραίνονται και τελικά καταλήγουν να είναι κάτι μεταξύ κρατικής υπηρεσίας και κλαδικού παραρτήματος κόμματος. Κι όσο οι σοβαροί αποχωρούν, τόσο η σοβαρότητα καταντά γραφικότητα και η γραφικότητα γίνεται κριτήριο υποψηφιότητας.

Δεν έχουμε πια τοπική αυτοδιοίκηση· έχουμε τοπική αυτοκαταστροφή. Όπου αν είσαι ικανός, διαβασμένος, έχεις ιδέες και όρεξη… το πιο πιθανό είναι να σε κρατήσουν έξω, για να μην τους χαλάσεις το μαραφέτι. Γιατί εκεί που ο πήχης είναι στο πάτωμα, όποιος τον σηκώσει γίνεται απειλή.

Αν λοιπόν αναρωτιέστε γιατί οι άνθρωποι με καλλιέργεια δεν συμμετέχουν, η απάντηση είναι απλή: κανείς με στοιχειώδη αξιοπρέπεια δεν μπαίνει σε τσίρκο χωρίς συμβόλαιο κλόουν.

Και μέχρι να αλλάξει αυτή η θεσμική σχιζοφρένεια που μπερδεύει την πρόοδο με την πελατειακή συναλλαγή, και τον πολιτισμό με τις πλαστικές σημαίες… οι σοβαροί θα συνεχίσουν να κάθονται στις κερκίδες. Μόνοι. Σιωπηλοί. Και απογοητευμένοι.