Αν νομίζατε ότι το λιανικό εμπόριο στο Ζωγράφου είναι ένα δυναμικό οικοσύστημα που σφύζει από ζωή, καινοτομία και πελατοκεντρική εξυπηρέτηση, τότε μάλλον δεν έχετε επισκεφθεί ποτέ την αγορά της περιοχής. Εδώ, κάθε επιχείρηση παλεύει μεταξύ ύπαρξης και ανυπαρξίας, με ένα μοναδικό μείγμα αδράνειας, αναχρονισμού και – που και που – σποραδικής αναλαμπής δημιουργικότητας.

Ψώνια στο Ζωγράφου: Δοκιμάζοντας την αντοχή σου στη ματαιότητα

Η πρώτη σου επαφή με την αγορά της περιοχής είναι σχεδόν φιλοσοφική. Σκέφτεσαι: Γιατί όλα τα μαγαζιά που έκλεισαν το 2015 παραμένουν ακόμα εκεί, σαν απολιθώματα μιας εποχής που κανείς δεν θυμάται; Οι ταμπέλες με ξεθωριασμένα γράμματα φωνάζουν “ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ” εδώ και τόσα χρόνια, που έχουν γίνει πλέον μέρος της τοπικής αισθητικής.

Περπατώντας στους δρόμους του Ζωγράφου, θα διαπιστώσεις ότι η αγορά είναι ένα ενδιαφέρον μείγμα επιχειρήσεων που μοιάζουν να έχουν απομείνει από τρεις διαφορετικές δεκαετίες:

• Μαγαζιά που λειτουργούν από το 1995 χωρίς να έχουν αλλάξει τίποτα – ούτε τα προϊόντα τους, ούτε τις τιμές τους, ούτε καν το χαρτί στη βιτρίνα που γράφει “ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ”.
• Νέα εγχειρήματα που προσπαθούν να επιβιώσουν, αλλά ξεχνούν ότι υπάρχει και κάτι που λέγεται μάρκετινγκ. Αυτά τα καταστήματα εμφανίζονται μυστηριωδώς, σαν μανιτάρια μετά από βροχή, και εξαφανίζονται το ίδιο ξαφνικά, αφήνοντας πίσω τους ακόμα μια πινακίδα “ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ”.
• Αλυσίδες και franchises που κάνουν ό,τι μπορούν για να προσποιηθούν ότι βρίσκονται στο Κολωνάκι, με διακόσμηση που φωνάζει “Instagram-ready” και τιμές που σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν βρίσκεσαι ακόμα στο Ζωγράφου ή αν μεταφέρθηκες κατά λάθος στη Μύκονο.

Τοπικές επιχειρήσεις: Επιβίωση ή φυσική επιλογή;

Οι τοπικοί έμποροι θα σου πουν ότι τα πράγματα είναι δύσκολα. Και έχουν δίκιο. Πώς να ανταγωνιστείς τα e-shops, τα malls και τις αλυσίδες που προσφέρουν μεγαλύτερη ποικιλία, καλύτερες τιμές και λιγότερο ύφος “τι ήρθες να κάνεις εδώ;” από τον καταστηματάρχη;

Υπάρχουν φυσικά και λαμπρές εξαιρέσεις – καταστήματα που επένδυσαν στην ποιότητα, τη φιλική εξυπηρέτηση και το μοντέρνο branding. Αυτά τα μαγαζιά δεν είναι απλά επιχειρήσεις, αλλά μικρά θαύματα, καθώς καταφέρνουν να επιβιώνουν σε μια τοπική αγορά που συχνά μοιάζει με λαβύρινθο από εμπόδια.

Η Δημοτική Αρχή: Απούσα, αλλά μην ανησυχείτε, μας σκέφτεται

Και εδώ έρχεται το κερασάκι στην τούρτα: η εκκωφαντική απουσία της δημοτικής αρχής από οτιδήποτε θα μπορούσε να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα. Αν υπήρχε ένα βραβείο για τη μεγαλύτερη αδιαφορία προς την τοπική αγορά, το Ζωγράφου θα ήταν σίγουρα υποψήφιο.

• Πάρκινγκ; Ποιο πάρκινγκ; Η εύρεση θέσης στάθμευσης είναι πιο δύσκολη από το να βρεις αυθεντικό ιταλικό εσπρέσο σε τουριστική ταβέρνα. Αντί για κάποια οργανωμένη λύση, έχουμε το γνωστό “κάνε τον σταυρό σου και πάρε το ρίσκο”.
• Καθαριότητα; Οι δρόμοι και τα πεζοδρόμια πολλές φορές μοιάζουν με installation art έκθεσης μοντέρνας τέχνης, με αποτσίγαρα, σκουπίδια και σπασμένες πλάκες που θυμίζουν αρχαιολογικά ερείπια.
• Πολιτισμικά δρώμενα; Αν το να βλέπεις τυχαίους τύπους να τσακώνονται για μια θέση πάρκινγκ θεωρείται event, τότε ναι, η περιοχή είναι γεμάτη “πολιτισμό”. Κατά τα άλλα, η μόνη “πολιτιστική ανάπτυξη” είναι η μουσική που ξεφεύγει από τις καφετέριες και τα μπαρ.

Υπάρχει ελπίδα ή να το πάρουμε απόφαση;

Η λιανική στο Ζωγράφου είναι ένα ατελείωτο πείραμα μεταξύ αντοχής, καινοτομίας και απλής τύχης. Όσοι επιμένουν να κρατούν τις επιχειρήσεις τους ζωντανές αξίζουν τουλάχιστον μια στάση για να δεις τι έχουν να προσφέρουν. Ίσως η πραγματική λύση να μην είναι άλλη από το να στηρίξουμε τις τοπικές επιχειρήσεις που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη μιζέρια της εγκατάλειψης.

Ή, αν μη τι άλλο, ας αναγνωρίσουμε ότι το πιο ανθεκτικό μαγαζί της περιοχής είναι η ταμπέλα “ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ”, που δεν λέει να κλείσει ποτέ.